دوران قاعدگي وتوصيه هاي بهداشتي
قاعدگي‌عبارتست‌از خروج‌مرتب‌و دوره‌اي‌خون‌از مهبل‌كه‌به‌طور طبيعي‌اتفاق‌مي‌افتد كه‌از شروع‌قاعدگي‌اين‌دوره‌تا يكسال‌نامرتب‌بوده‌ولي‌بعد از يكسال‌به‌طور معمول‌مرتب‌مي‌شود.آخرين مرحله بلوغ ،قاعدگي است.چرخه قاعدگي در طول چرخه قاعدگي، بدن زن براي بارداري احتمالي آماده مي شود. اين چرخه به وسيله ? هورمون تنظيم مي شود. هورمون تحريك كننده فوليكول و هورمون لوتئيني كه از غده هيپوفيز ترشح مي شوند، باعث بلوغ يك تخمك در يك فوليكول و آزاد شدن آن مي شود. تخمك و فوليكول آن، استروژن و پروژسترون ترشح مي كنند كه باعث ضخيم شدن مخاط رحم مي شوند. اگر يك تخمك بارور شود، خود را وارد سطوح داخلي رحم مي كند و اگر بارور نشود، در طول قاعدگي به همراه خون و سلول هاي حاصل از مخاط داخلي رحم، از بدن خارج مي شود. اين چرخه حدود ۳ روز طول مي كشد ولي مدت زمان آن ممكن است از ماهي تا ماه ديگر و از زني به زن ديگر فرق كند. يك چرخه قاعدگي كامل اين تصوير تغييرات حاصل در آندومتر(مخاط رحم) و تخمـدان را در طي چرخـه قاعدگي نشـان مي دهد. تخمك مي تواند در زمان تخمك گذاري كه از فوليكول آزاد مي شود، به وسيله يك اسپرم بارور گردد.عامل وراثت ،عوامل محيطي از قبيل محل جغرافيايي و تماس با نور ، وضعيت سلامت و وزن و تغذيه و شرايط رواني در شروع سن بلوغ دخالت دارند .
کودکاني که در مناطق گرم و کم ارتفاع و يا نقاط شهري زندگي مي کنند و يا چاق هستند زودتر بالغ مي شوند . در پايان دوره بلوغ ، تغيير فرم بدن و پيدايش هيکل زنانه رخ مي دهد . به طوري که چربي به شکل زنانه در بدن توزيع مي شود . يعني لگن پهن و رانها کلفت مي شود . پستانها کاملاً رشد مي کند . همچنين علاوه بر قاعدگي ، رحم ، مهبل و اعضاي تناسلي زن نيز به اندازه کافي رشد مي کنند . اين مراحل معمولاً در ۱۴ سالگي کامل مي شوند . بر اثر ترشحات هورموني ، فعاليت غدد چربي و عرق نيز در دختران افزايش پيدا مي کند و ممکن است باعث پيدايش جوش در صورت و يا ساير اعضا بدن شود . اين جوشها نبايد دستکاري شوند زيرا در اين صورت عفوني مي شوند و پس از بهبودي اثرات آنها روي پوست باقي مي ماند . در صورتي که ميزان عرق کردن زياد باشد ممکن است لازم باشد دختران ( علاوه بر استحمام ) از اسپري زير بغل و يا لوسيونهاي ضد عرق استفاده کنند .
سن‌شروع‌قاعدگي:
دوره‌هاي‌قاعدگي‌در دختران‌در سن13ـ9 سالگي‌آغاز مي‌شود و ممكنست‌تا سن16 سالگي‌به‌تأخير افتد.
فاصله‌بين‌دو قاعدگي‌و مدت‌خونريزي :
از اولين‌روز شروع‌قاعدگي‌تا شروع‌قاعدگي‌بعدي‌در اشخاص‌متفاوت‌است‌ولي‌به‌طور معمول28 روز است. فاصله‌بين34ـ25 روز را نيز مي‌توان‌طبيعي‌تلقي‌كرد. مدت‌خونريزي‌به‌طور متوسط7ـ3 روز است‌ولي‌زمان8ـ2 روز نيز طبيعي‌است.
علائم‌دوران‌قاعدگي:
شكايات‌طبيعي‌اين‌دوران‌عبارتست‌از:
سردرد، احساس‌سنگيني‌در ناحيه‌لگن، احساس‌خستگي، حالت‌تهوع‌يا استفراغ، احساس‌افسردگي‌و تغييرات‌روحي‌نظير: بدخلقي، خواب‌آلودگي‌و بي‌حوصلگي، درد در قسمت‌پايين‌شكم‌كه‌حتي‌ممكنست‌تا كمر و پاها نيز ادامه‌پيدا كند. حداكثر ميزان‌درد با شروع‌قاعدگي‌همراه‌بوده‌و وقتي‌جريان‌خون‌به‌طور عادي‌آغاز گرديد از شدت‌آن‌كاسته‌مي‌شود. اين‌اختلالات‌در افراد مختلف‌متفاوت‌و به‌علت‌تغييرات‌هورموني‌در بدن‌است‌و معمولاً خودبه‌خود از بين‌مي‌رود ولي‌در صورت‌شدت‌اختلالات‌فوق‌بايد به‌پزشك‌مراجعه‌كرد.
توصيه‌هاي‌بهداشتي‌در دوران‌قاعدگي :
- در زمان‌قاعدگي‌از نوار بهداشتي‌استاندارد استفاده‌كنيد و در صورت‌عدم‌دسترسي، با قراردادن‌مقداري‌پنبه‌تميز در داخل‌پارچه‌اي‌تميز از آن‌نوار درست‌كنيد.
ـ از آنجايي‌كه‌خون‌قاعدگي‌بوي‌خاصي‌دارد لذا عوض‌كردن‌به‌موقع‌نوار بهداشتي‌در اين‌دوران‌توصيه‌مي‌شود. نوار استفاده‌شده‌را در داخل‌كاغذ باطله‌پيچيده‌و در ظرف‌آشغال‌در دار بگذاريد.
ـ در هر بار اجابت‌مزاج‌با آب‌گرم‌يا آب‌ولرم‌نسبت‌به‌تميز كردن‌خودتان‌اقدام‌كنيد.
ـ از لباس‌زير نخي‌استفاده‌كنيد وآنرا زود به‌زود تعويض‌نماييد.
ـ استحمام‌در دوران‌قاعدگي‌به‌علت‌خونريزي‌و افزايش‌فعاليت‌غدد داخلي‌مخصوصاً غدد عرق‌كه‌سبب‌بد بو شدن‌بدن‌مي‌گردد، ضروري‌است.
ـ شستشوي‌بدن‌بايد به‌صورت‌ايستاده‌انجام‌شود و از نشستن‌در كف‌حمام‌و فرو رفتن‌در آب‌وان‌و استخر خودداري‌گردد.
ـ از پرخوري‌در اين‌دوران‌پرهيز كنيد و با خوردن‌ميوه‌و آب‌از يبوست‌در اين‌دوران‌پيشگيري‌نماييد.
- فعاليت‌و ورزش‌سبك‌در اين‌دوران‌نه‌تنها منعي‌ندارد بلكه‌به‌عضلات‌آرامش‌داده‌و مشكلات‌جسمي‌و رواني‌پيش‌از قاعدگي‌را كم‌مي‌كند.
ـ مايعات‌گرم‌بخوريد و دوش‌آب‌گرم‌بگيريد.
ـ حركت‌به‌صورت‌چهاردست‌و پا به‌شل‌شدن‌رحم‌كمك‌مي‌كند.
ـ دراز بكشيد و زانوها را داخل‌شكم‌جمع‌كنيد.
- شما نوجوانان‌و جوانان‌به‌دليل‌سوخت‌و ساز انرژي‌بيشتري‌نياز داريد و بايد با تغذيه‌مناسب‌آن‌را تأمين‌نموده‌و سلامت‌دوران‌بلوغ‌و باروري‌خود را تضمين‌كنيد.
ـ مصرف‌روزانه‌و صحيح‌از چهار گروه‌اصلي‌مواد غذايي‌روند رشد دوران‌بلوغ‌را تأمين‌مي‌كند.
